အႏုပခဇၨ သိကၡာပုဒ္ - (တိုးေ၀ွ႔၍)
ဘုန္းေတာ္ႀကီးေသာ ျမတ္စြာဘုရားသည္ သာဝတၴိျပည္ အနာထပိဏ္သူေဌး၏ အရံ ျဖစ္ေသာ ေဇတဝန္ေက်ာင္း၌ သီတင္းသံုး ေနေတာ္မူေသာအခါ ဆဗၺဂၢီရဟန္းတို႔သည္ ျမတ္ေသာအိပ္ရာ ေနရာတို႔ကို ေႏွာင့္ယွက္ကုန္၏၊ မေထရ္ႀကီးရဟန္းတို႔သည္ ထိုဆဗၺဂၢီရဟန္းတို႔ကို ထေစကုန္၏၊ ထိုအခါ ဆဗၺဂၢီ ရဟန္းတို႔အား ''ငါတို႔သည္ အဘယ္သို႔ေသာ အေၾကာင္းဥပါယ္ျဖင့္ ဤေက်ာင္း၌သာလွ်င္ ဝါတြင္း သံုးလ ပတ္လံုးေနရပါကုန္အံ့နည္း'' ဟု အၾကံျဖစ္၏။
ထို႔ေနာက္ ဆဗၺဂၢီ ရဟန္းတို႔သည္
''က်ဥ္းေျမာင္း က်ပ္တည္းေသာ ရဟန္းသည္ ဖဲသြားလတၱံ႕'' ဟု ၾကံ၍
မေထရ္ႀကီး ရဟန္းတို႔ကို တိုးေဝွ႕၍ အိပ္ကုန္၏။
အလိုနည္းေသာ ရဟန္းတို႔သည္ ''အဘယ့္ေၾကာင့္ ဆဗၺဂၢီရဟန္းတို႔သည္ မေထရ္ႀကီး ရဟန္းတို႔ကို တိုးေဝွ႕၍ အိပ္ကုန္ဘိ သနည္း'' ဟု ကဲ့ရဲ႕ကုန္၏၊ ႐ႈတ္ခ်ကုန္၏၊ အျပစ္ျပ ေျပာဆိုၾကကုန္၏။ ထိုအခါ ထိုရဟန္းတို႔သည္ ဆဗၺဂၢီရဟန္းတို႔ကို မ်ားစြာေသာ အေၾကာင္းျဖင့္ ကဲ့ရဲ႕ျပစ္တင္ၾကၿပီးလွ်င္ ျမတ္စြာဘုရားအား ဤအေၾကာင္းကို ေလွ်ာက္ၾကကုန္၏။ပ။
ျမတ္ဗုဒၶသာသနာ၏ ခ်စ္စရာေကာင္းေသာ အတုယူဖြယ္ေကာင္းေသာ ဓေလ့တစ္ခုသည္ကား မိမိထက္ သိကၡာ- ရဟန္း၀ါ- ရဟန္းျဖစ္ရက္ ႀကီးေသာသူကို ရိုေသေလးစားရေပသည္... တစ္ရက္ တစ္မနက္ တစ္မိနစ္သာ ႀကီးပါေစ ရိုေသရမည္ ေလးစားရမည္... ဆြမ္း သကၤန္း ေက်ာင္း ေဆး စသည္ကို ေနရာဦး ေပးရေပမည္... သို႔အတြက္ ရဟန္းေတာ္မ်ား မိမိတို႔ ရဟန္းျဖစ္ေသာ ေန႔ရက္ အခ်ိန္တို႔ကို မွတ္သားထားၾကရေပသည္... ေကာင္းလွပါေပ၏... တစ္ခ်ဳိ႔ လူမ်ဳိးမ်ားတြင္လည္း ဤကဲ့သို႔ လူႀကီးကို ေလးစားေသာဓေလ့ကို ေတြ႔ရွိရေပေသးသည္... ႀကီးသူကိုရိုေသ ရြယ္တူကိုေလးစား ငယ္သူကို ငဲ့ညႇာေသာ ဓေလ့မ်ား တိုးပြားပါေစ...
''ရဟန္းတို႔ သင္တို႔သည္ မေထရ္ႀကီး ရဟန္းတို႔ကို တိုးေဝွ႕၍ အိပ္ကုန္၏ ဟူသည္ မွန္သေလာ'' ဟု စိစစ္ ေမးျမန္းေတာ္မူ၏။
မွန္ပါသည္ ျမတ္စြာဘုရားဟု ေလွ်ာက္ၾကကုန္၏။
ဘုန္းေတာ္ႀကီးေသာ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ကဲ့ရဲ႕ေတာ္မူ၏။ပ။ မဂ္ဖိုလ္မွ အခ်ည္းႏွီး ျဖစ္ေသာ ေယာက်္ားတို႔ သင္တို႔သည္ အဘယ့္ေၾကာင့္ မေထရ္ႀကီးရဟန္း တို႔ကို တိုးေဝွ႕၍ အိပ္ကုန္ဘိသနည္း၊ မဂ္ဖိုလ္မွ အခ်ည္းႏွီးျဖစ္ေသာ ေယာက်္ားတို႔ ဤ သင္တို႔ ျပဳမိေသာ အမႈသည္ မၾကည္ညိဳေသးေသာ သူတို႔အား ၾကည္ညိဳ ေစျခင္းငွါ လည္းေကာင္း။ပ။
ရဟန္းတို႔ ဤသို႔လွ်င္ ဤသိကၡာပုဒ္ေတာ္ကို ျပၾကကုန္ေလာ့။ 119
''အၾကင္ရဟန္းသည္ သံဃိကေက်ာင္း၌ ေရွးဦးေနလင့္ေသာ ရဟန္းကို သိလ်က္ တိုးေဝွ႕၍ 'အၾကင္ရဟန္းအား က်ဥ္းေျမာင္း က်ပ္တည္းလတၱံ႕၊ ထိုရဟန္းသည္ ဖဲသြား လတၱံ႕'ဟု အေၾကာင္းတစ္ပါး မရွိဘဲ ဖဲသြားေစလိုျခင္းကိုသာ အေၾကာင္းျပဳ၍ အိပ္ျခင္းကို ျပဳျငားအံ့၊ ထိုရဟန္းအား ပါစိတ္အာပတ္ သင့္၏'' ဤသို႔ ျပၾကကုန္ေလာ့ဟု မိန္႔ေတာ္မူ၏။ 65 - 16-120
၆ - အႏုပခဇၨသိကၡာပုဒ္ အဖြင့္
အၾကင္ ဟူသည္ အၾကင္သို႔ သေဘာ ရွိေသာ။ပ။
ရဟန္း ဟူသည္။ပ။ ဤအရာ၌ ဤဉတၱိစတုတၳကံျဖင့္ ရဟန္းအျဖစ္သို႔ ေရာက္သူကို ''ရဟန္း'' ဟူ၍ အလိုရွိအပ္၏။
သံဃိကေက်ာင္း မည္သည္ သံဃာအား ေပးလွဴအပ္ စြန္႔လွဴအပ္ေသာ ေက်ာင္းတည္း။
သိ၏ မည္သည္ သီတင္းႀကီး 'သိကၡာဝါႀကီးသူ'ဟူ၍ သိ၏၊
သူနာဟူ၍ သိ၏၊ သံဃာသည္ ေပးအပ္သူ ဟူ၍ သိ၏။
တိုးေဝွ႕၍ ဟူသည္ အနီးသို႔ တိုးဝင္၍။
အိပ္ျခင္းကို ျပဳျငားအံ့ ဟူသည္ ေညာင္ေစာင္း၏ ေသာ္လည္းေကာင္း၊
အင္းပ်ဥ္၏ေသာ္ လည္းေကာင္း၊
ဝင္ေသာ ရဟန္း၏ ေသာ္လည္းေကာင္း၊
ထြက္ေသာ ရဟန္း၏ ေသာ္လည္း ေကာင္း၊
အနီးဥပစာ၌ အိပ္ရာ ေနရာကို ခင္းေသာ္ လည္းေကာင္း၊
ခင္းေစေသာ္ လည္းေကာင္း ဒုကၠဋ္အာပတ္ သင့္၏။
ထိုင္မူလည္း ထိုင္ျငားအံ့၊ အိပ္မူလည္း အိပ္ျငားအံ့၊ ပါစိတ္အာပတ္ သင့္၏။
အေၾကာင္းတစ္ပါးမရွိဘဲ ဖဲသြား ေစလိုျခင္း ကိုသာ အေၾကာင္းျပဳ၍ ဟူသည္ တိုးေဝွ႕၍ အိပ္ျခင္းငွါ တစ္ပါးေသာ အေၾကာင္းတစ္စံုတစ္ရာမရွိ။ 121
သံဃိကေက်ာင္း၌ သံဃိကေက်ာင္းဟု အမွတ္ရွိလ်က္ တိုးေဝွ႕၍ အိပ္ျငားအံ့၊ ပါစိတ္အာပတ္သင့္၏။ သံဃိကေက်ာင္း၌ ယံုမွားရွိ၍ တိုးေဝွ႕၍ အိပ္ျငားအံ့၊ ပါစိတ္အာပတ္ သင့္၏။ သံဃိကေက်ာင္း၌ ပုဂၢလိကေက်ာင္းဟု အမွတ္ရွိလ်က္ တိုးေဝွ႕၍ အိပ္ျငားအံ့၊ ပါစိတ္အာပတ္ သင့္၏။ ေညာင္ေစာင္း၏ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အင္းပ်ဥ္၏ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဝင္ေသာ ရဟန္း၏ ေသာ္လည္း ေကာင္း၊ ထြက္ေသာ ရဟန္း၏ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အနီးဥပစာကို 'ပတ္ဝန္းက်င္ တစ္ေတာင့္ထြာကို' ထား၍ အိပ္ရာေနရာကို ခင္းေသာ္လည္းေကာင္း၊ ခင္းေစေသာ္လည္းေကာင္း ဒုကၠဋ္အာပတ္ သင့္၏။ ထိုင္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ အိပ္ေသာ္ လည္းေကာင္း ဒုကၠဋ္အာပတ္ သင့္၏။ ေက်ာင္း၏ ဥပစာ၌ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ စည္းေဝးရာဇရပ္၌ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မ႑ပ္၌ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ သစ္ပင္ရင္း၌ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ လြင္တီးေခါင္၌ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အိပ္ရာေနရာကို ခင္းေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ခင္းေစေသာ္ လည္းေကာင္း ဒုကၠဋ္အာပတ္ သင့္၏။ ထိုင္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ အိပ္ေသာ္ လည္းေကာင္း ဒုကၠဋ္အာပတ္ သင့္၏။ ပုဂၢလိကေက်ာင္း၌ သံဃိကေက်ာင္းဟု အမွတ္ရွိအံ့၊ ဒုကၠဋ္အာပတ္ သင့္၏။ ပုဂၢလိကေက်ာင္း၌ ယံုမွားရွိအံ့၊ ဒုကၠဋ္ အာပတ္သင့္၏။ ပုဂၢလိကေက်ာင္းကို ပုဂၢလိကေက်ာင္းဟု အမွတ္ရွိရာ၌ သူတစ္ပါး၏ ပုဂၢလိကေက်ာင္းျဖစ္မူ ဒုကၠဋ္အာပတ္ သင့္၏။ မိမိ၏ ပုဂၢလိက ေက်ာင္းျဖစ္မူ အာပတ္ မသင့္။ 122
နာဖ်ား၍ ဝင္ေနအံ့၊ အခ်မ္းအပူႏွိပ္စက္၍ ဝင္ေနအံ့၊ အာပတ္ မသင့္။ ေဘးရန္မ်ားေၾကာင့္ ဝင္ေနေသာ ရဟန္း၊ ႐ူးေသာ ရဟန္း၊ အစလက္ဦး လြန္က်ဴးေသာ ရဟန္းတို႔အားလည္း အာပတ္ မသင့္။ 123
ဆဗၺဂၢိယ (ေျခာက္ပါးေသာ ရဟန္းတစ္စု) တို႔သည္ ဘုရားရွင္ လက္ထက္က အေတာ္ဆိုးေသာ ရဟန္းအုပ္စု ျဖစ္ေပသည္... ေျပာမရဆိုမရ အုပ္စုမ်ဳိး... သူတို႔ေၾကာင့္ ၀ိနည္းမ်ားေပၚေပါက္ရသည္ မ်ားလွေပ၏... ယခုေခတ္တြင္ေကာ ဆဗၺဂၢီလို ရဟန္းမ်ဳိး ရွိေသးလား မေျပာတတ္ပါေပ... သာသနာအတြက္ ဆူေျငႇာင့္မ်ားကိုေတာ့ ေတြ႔ရွိလာပါက ျမတ္ဗုဒၶ၏ သားသမီးမ်ား မိမိတတ္ႏိုင္သည့္ဘက္မွ ၀ိုင္း၀န္း ကာကြယ္ သင့္ေပသည္... အိပ္ေမာက် မေနသင့္ေပ...
၆ - အႏုပခဇၨသိကၡာပုဒ္၊ ၂-ဘူတဂါမ၀ဂ္၊ ဘိကၡဳပါစိတ္အခန္း၊ ပါစိတ္ပါဠိေတာ္။
