လူဒုႆီလထက္
ရဟန္းဒုႆီလက ေအာက္ပါေက်းဇူးဂုဏ္ ၁ဝ-ပါး သာေပေသးသည္။
(၁) ဘုရားရွင္၌ ႐ိုေသျခင္းရွိသည္၊
(၂) တရားေတာ္၌ ႐ိုေသျခင္းရွိသည္၊
(၃) သံဃာေတာ္၌ ႐ိုေသျခင္းရွိသည္၊
(၄) သီတင္းသံုးေဘာ္၌ ႐ိုေသ၍ ပါဠိအ႒ကထာ၌ သင္ယူျခင္းလံု႔လရွိသည္၊
(၅) အၾကားအျမင္မ်ားသည္၊
(၆) ဒုႆီလပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ပရိသတ္အလယ္၌ ရဟန္းအသြင္အျပင္ကို ျဖစ္ေစသည္၊
(၇) သူတစ္ပါး ကဲ့ရဲ႕မည္ေဘးကိုေၾကာက္၍ ကိုယ္ႏႈတ္ကိုေစာင့္ေရွာက္သည္၊
(၈) ကမၼ႒ာန္း၌ ေရွး႐ႈစိတ္ရွိသည္။
(၉) ရဟန္း၏အျဖစ္သို႔ကပ္သည္၊
(၁ဝ) မေကာင္းမႈ၌ျပဳေသာ္လည္း ဖံုးလႊမ္း၍ျပဳက်င့္၏။
ဒုႆီလပဥႇာ
(ဒုႆီလ 'ရဟန္းႏွင့္ လူ အထူး' ျပႆနာ)
အသွ်င္ဘုရားနာဂေသန လူဒုႆီလႏွင့္ ရဟန္းဒုႆီလတို႔၏ အထူးကား အဘယ္ပါနည္း။ ထူးေသာ အေၾကာင္းကား အဘယ္ပါနည္း။ ဤႏွစ္ဦးေသာ သူတို႔သည္ တူမွ်ေသာ ျဖစ္ျခင္း၊ တူမွ်ေသာ အလားအလာ ရွိပါကုန္သေလာ။ ႏွစ္ဦးေသာ သူတို႔၏လည္း တူမွ်ေသာ အက်ဳိး ျဖစ္ႏိုင္ပါသေလာ။
တစ္စံုတစ္ရာ ထူးေသာအေၾကာင္း ရွိပါေသးသေလာဟု (ေမးေလွ်ာက္၏)။
မင္းျမတ္ ရဟန္းဒုႆီလ၏ ဤဆယ္ပါးေသာ ဂုဏ္တု႔ိသည္ လူဒုႆီလထက္ အထူးသျဖင့္ လြန္ကဲကုန္၏။ ဆယ္ပါးေသာ အေၾကာင္းတို႔ျဖင့္လည္း လြန္ကဲစြာ ျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ႏိုင္၏။
အဘယ္သို႔လွ်င္ ရဟန္းဒုႆီလ၏ ဤဆယ္ပါးေသာ ဂုဏ္တို႔သည္ လူဒုႆီလ ထက္ အထူးသျဖင့္ လြန္ကဲကုန္ သနည္းဟူမူ-
မင္းျမတ္ ဤသာသနာေတာ္၌ ရဟန္းဒုႆီလသည္-
(၁) ဘုရား၌ ႐ုိေသျခင္း ရွိ၏။
(၂) တရား၌ ႐ုိေသျခင္း ရွိ၏။
(၃) သံဃာ၌ ႐ုိေသျခင္း ရွိ၏။
(၄) သီတင္းသံုးေဖာ္တို႔၌ ႐ုိေသျခင္း ရွိ၏။
(၅) ပါဠိသင္ၾကားျခင္း, အ႒ကထာသင္ၾကားျခင္း၌ လုံ႔လထုတ္၏။
(၆) ၾကားနာရျခင္း မ်ား၏။
(၇) မင္းျမတ္ သီလပ်က္ေသာ္လည္း ဒုႆီလသည္ ပရိသတ္ေဘာင္သို႔ ေရာက္ လတ္ေသာ္(သီလဝန္) အသြင္အျပင္တို႔ကို ျဖစ္ေစ၏။ ကဲ့ရဲ႕ျခင္းမွ ေၾကာက္ေသာ ေၾကာင့္ ကိုယ္မႈ၊ ႏႈတ္မႈကို ေစာင့္ေရွာက္၏။
(၈) ထို႔ျပင္ ထုိဒုႆီလရဟန္း၏ စိတ္သည္ ကမၼ႒ာန္းသို႔ ေရွး႐ႈသည္လည္း ျဖစ္၏။
(၉) ရဟန္းသာမန္သို႔ ကပ္ေရာက္၏။
(၁ဝ) မင္းျမတ္ ရဟန္းဒုႆီလသည္ မေကာင္းမႈကို ျပဳေသာ္လည္း ပုန္းလွ်ဳိး ကြယ္လွ်ဳိး က်င့္၏။
မင္းျမတ္ ဥပမာေသာ္ကား လင္ရွိေသာ မိန္းမသည္ ပုန္းကြယ္၍ လွ်ဳိ႕ဝွက္သျဖင့္ သာလွ်င္ မေကာင္းမႈကို က်င့္၏။ မင္းျမတ္ ဤအတူသာလွ်င္ ရဟန္းဒုႆီလ သည္ မေကာင္းမႈကို ျပဳေသာ္လည္း ပုန္းလွ်ဳိးကြယ္လွ်ဳိး က်င့္၏။ ရဟန္းဒုႆီလ ၏ ဤဂုဏ္ဆယ္ပါးတို႔သည္ လူဒုႆီလထက္ အထူးသျဖင့္ လြန္ကဲကုန္၏။
အဘယ္သို႔လွ်င္ ဆယ္ပါးေသာ အေၾကာင္းတို႔ျဖင့္ လြန္ကဲစြာ အလွဴကိုသုတ္သင္ ႏိုင္သနည္း။
(၁) အျပစ္ကင္းေသာ ခ်ပ္မိန္ၫိုႏွင့္တူေသာ သကၤန္းကို ေဆာင္သည္၏ အျဖစ္ ေၾကာင့္လည္း ျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ႏိုင္၏။
(၂) ဘုရားအရိယာတို႔ႏွင့္ တူစြာ ဦးျပည္းေသာ အသြင္ကို ေဆာင္ေသာေၾကာင့္ လည္း ျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ႏိုင္၏။
(၃) ရဟန္းသံဃာအေပါင္းသို႔ သက္ဝင္သည့္ အျဖစ္ေၾကာင့္လည္း ျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ ႏိုင္၏။
(၄) ဘုရားတရား သံဃာကို ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ျခင္းသို႔ ကပ္ေရာက္သည့္ အျဖစ္ေၾကာင့္လည္း ျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ႏိုင္၏။
(၅) ကမၼ႒ာန္း အလုပ္ရွိသူတို႔၏ တည္ေနရာ ေက်ာင္းကန္၌ ေနထုိင္သည့္ အျဖစ္ ေၾကာင့္လည္း ျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ႏိုင္၏။
(၆) ဘုရားသာသနာေတာ္၏ တည္တံ့ျခင္းကို လိုလား ရွာမွီးေသာေၾကာင့္လည္း ျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ႏိုင္၏။
(၇) ျမတ္ေသာ တရားကို ေဟာၾကားတတ္ေသာေၾကာင့္လည္း ျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ႏိုင္၏။
(၈) တရားလွ်င္ မွီခိုရာ လားရာ လည္းေလ်ာင္းရာရွိသည့္ အျဖစ္ေၾကာင့္လည္း ျမတ္ေသာ အလွဴကိုသုတ္သင္ႏိုင္၏။
(၉) ဘုရားသည္ အျမတ္ဆံုးဟု ဧကန္စင္စစ္ ေျဖာင့္မတ္ေသာ အယူရွိသည့္ အျဖစ္ေၾကာင့္လည္း ျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ႏိုင္၏။
(၁ဝ) (တစ္လလွ်င္ ႏွစ္ႀကိမ္ ပါရိသုဒၶိစေသာ) ဥပုသ္ကို ေဆာက္တည္ ေသာေၾကာင့္လည္းျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ႏိုင္၏။ မင္းျမတ္ ဤသို႔လွ်င္ ဤဆယ္ပါးေသာ အေၾကာင္းတို႔ျဖင့္ လြန္ကဲစြာ ျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ ႏိုင္၏။
မင္းျမတ္ ရဟန္းဒုႆီလသည္ အလြန္ အက်င့္ေဖာက္ျပန္ေသာ္လည္း ဒါယကာ တို႔၏ အလွဴကို သုတ္သင္ႏိုင္၏။
မင္းျမတ္ ဥပမာေသာ္ကား-
ေရသည္ အလြန္ ေနာက္က်ဳခြၽဲပ်စ္ေသာ္လည္း ၫြန္ေပ်ာင္းရႊံ႕ၾကမ္း ျမဴအညစ္ အေၾကးကို ပယ္ႏိုင္၏။ မင္းျမတ္ ဤအတူသာလွ်င္ ရဟန္းဒုႆီလသည္ အက်င့္
အလြန္ ေဖာက္ျပန္ေသာ္လည္း ဒါယကာတို႔၏ ျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ ႏိုင္၏။
မင္းျမတ္ ဥပမာ တစ္နည္းေသာ္ကား-
ေရေႏြးသည္ က်ဳိက္က်ဳိက္ဆူေသာ္လည္း အလွ်ံတေျပာင္ေျပာင္ ေတာက္ေလာင္ ေသာ မီးပံုႀကီးကို ၿငိမ္းေစႏိုင္၏။ မင္းျမတ္ ဤအတူသာလွ်င္ ရဟန္းဒုႆီလ သည္ အလြန္ အက်င့္ပ်က္ေသာ္လည္း ဒါယကာတို႔၏ ျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ႏိုင္၏။
မင္းျမတ္ ဥပမာ တစ္နည္းေသာ္ကား-
ေဘာဇဥ္သည္ အရသာ မရွိေသာ္လည္း ဆာေလာင္ျခင္း အားနည္းျခင္းကို ပယ္ႏိုင္၏။ မင္းျမတ္ ဤအတူသာလွ်င္ ရဟန္းဒုႆီလသည္ အက်င့္ပ်က္ေသာ္ လည္း ဒါယကာတို႔၏ ျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ႏိုင္၏။
မင္းျမတ္ နတ္ထက္ နတ္ျဖစ္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားသည္ မဇၩိမနိကာယ္ ျမတ္ဟု တံဆိပ္ခတ္အပ္ေသာ ဒကၡိဏဝိဘဂၤသုတ္ ပါဠိေတာ္၌- ''သီလရွိေသာ အၾကင္ဒါယကာသည္ အလြန္ၾကည္လင္ေသာစိတ္ရွိသည္ ျဖစ္၍ မြန္ျမတ္ေသာ ကံ၏ အက်ဳိးကို ယံုၾကည္လ်က္ တရားသျဖင့္ ရအပ္ေသာ လွဴဖြယ္ကို ဒုႆီလ ရဟန္းတို႔အား ေပးလွဴ၏။ ထုိအလွဴသည္ ဒါယကာေၾကာင့္ စင္ၾကယ္၏'' ဟု ဤစကားကိုလည္း ေဟာေတာ္မူအပ္၏ဟု (မိန္႔ေတာ္မူ၏)။
အသွ်င္ဘုရားနာဂေသန အံ့ဖြယ္ရွိပါေပ၏။
အသွ်င္ဘုရားနာဂေသန မျဖစ္ဖူးျမဲ ျဖစ္ပါေပ၏။
အကြၽႏု္ပ္တို႔သည္ ထုိမွ်ေလာက္ေသာ ျပႆနာကို အသွ်င္ဘုရားအား ေမး ေလွ်ာက္ခဲ့ပါကုန္ၿပီ။ ထုိျပႆနာကို အသွ်င္ဘုရားသည္ ဥပမာတို႔ျဖင့္ လည္း ေကာင္း၊ အေၾကာင္းတို႔ျဖင့္ လည္းေကာင္း ထင္ရွားစြာ ျပေတာ္မူလ်က္ အၿမဳိက္ သုဓာဘုတ္ကဲ့သို႔ ခ်ဳိၿမိန္ေကာင္းျမတ္စြာ နာၾကားႏိုင္ေလာက္ေသာ အေျခေရာက္ ေအာင္ ျပဳေတာ္မူပါေပ၏။
အသွ်င္ဘုရား ဥပမာမည္သည္ကား စားေတာ္ကဲသည္ လည္းေကာင္း၊ စားေတာ္ ကဲ၏ တပည့္သည္ လည္းေကာင္း ထုိမွ်ေလာက္ေသာ အမဲဟင္းလ်ာကို ရ၍ အထူးထူး အျပားျပားေသာ ဟင္းအေဆာက္အဦတို႔ျဖင့္ စီရင္ခ်က္ျပဳတ္ၿပီးလွ်င္ မင္းသံုးမင္းေဆာင္ကိုျပဳ၏။ အသွ်င္ဘုရားနာဂေသန ဤအတူသာလွ်င္ အကြၽႏု္ပ္ သည္ ထုိမွ်ေလာက္ေသာ ျပႆနာကို ေမးေလွ်ာက္ခဲ့ပါကုန္ၿပီ။
ထုိျပႆနာကို အသွ်င္ဘုရားသည္ ဥပမာတို႔ျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ အေၾကာင္းတို႔ ျဖင့္ လည္းေကာင္း ထင္ရွားစြာ ျပေတာ္မူလ်က္ အၿမဳိက္သုဓာဘုတ္ကဲ့သို႔ ခ်ဳိၿမိန္ ေကာင္းျမတ္စြာ နာၾကားႏိုင္ေလာက္ေသာ အေျခေရာက္ေအာင္ ျပဳေတာ္မူပါေပ ၏ ဟု (ေလွ်ာက္၏)
ရွစ္ခုေျမာက္ ဒုႆီလပဥႇာ ၿပီး၏။
ဗုဒၶဝဂ္၊ မိလိိႏၵပဉႇာပါဠိေတာ္
ရဟန္းဒုႆီလက ေအာက္ပါေက်းဇူးဂုဏ္ ၁ဝ-ပါး သာေပေသးသည္။
(၁) ဘုရားရွင္၌ ႐ိုေသျခင္းရွိသည္၊
(၂) တရားေတာ္၌ ႐ိုေသျခင္းရွိသည္၊
(၃) သံဃာေတာ္၌ ႐ိုေသျခင္းရွိသည္၊
(၄) သီတင္းသံုးေဘာ္၌ ႐ိုေသ၍ ပါဠိအ႒ကထာ၌ သင္ယူျခင္းလံု႔လရွိသည္၊
(၅) အၾကားအျမင္မ်ားသည္၊
(၆) ဒုႆီလပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ပရိသတ္အလယ္၌ ရဟန္းအသြင္အျပင္ကို ျဖစ္ေစသည္၊
(၇) သူတစ္ပါး ကဲ့ရဲ႕မည္ေဘးကိုေၾကာက္၍ ကိုယ္ႏႈတ္ကိုေစာင့္ေရွာက္သည္၊
(၈) ကမၼ႒ာန္း၌ ေရွး႐ႈစိတ္ရွိသည္။
(၉) ရဟန္း၏အျဖစ္သို႔ကပ္သည္၊
(၁ဝ) မေကာင္းမႈ၌ျပဳေသာ္လည္း ဖံုးလႊမ္း၍ျပဳက်င့္၏။
ဒုႆီလပဥႇာ
(ဒုႆီလ 'ရဟန္းႏွင့္ လူ အထူး' ျပႆနာ)
အသွ်င္ဘုရားနာဂေသန လူဒုႆီလႏွင့္ ရဟန္းဒုႆီလတို႔၏ အထူးကား အဘယ္ပါနည္း။ ထူးေသာ အေၾကာင္းကား အဘယ္ပါနည္း။ ဤႏွစ္ဦးေသာ သူတို႔သည္ တူမွ်ေသာ ျဖစ္ျခင္း၊ တူမွ်ေသာ အလားအလာ ရွိပါကုန္သေလာ။ ႏွစ္ဦးေသာ သူတို႔၏လည္း တူမွ်ေသာ အက်ဳိး ျဖစ္ႏိုင္ပါသေလာ။
တစ္စံုတစ္ရာ ထူးေသာအေၾကာင္း ရွိပါေသးသေလာဟု (ေမးေလွ်ာက္၏)။
မင္းျမတ္ ရဟန္းဒုႆီလ၏ ဤဆယ္ပါးေသာ ဂုဏ္တု႔ိသည္ လူဒုႆီလထက္ အထူးသျဖင့္ လြန္ကဲကုန္၏။ ဆယ္ပါးေသာ အေၾကာင္းတို႔ျဖင့္လည္း လြန္ကဲစြာ ျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ႏိုင္၏။
အဘယ္သို႔လွ်င္ ရဟန္းဒုႆီလ၏ ဤဆယ္ပါးေသာ ဂုဏ္တို႔သည္ လူဒုႆီလ ထက္ အထူးသျဖင့္ လြန္ကဲကုန္ သနည္းဟူမူ-
မင္းျမတ္ ဤသာသနာေတာ္၌ ရဟန္းဒုႆီလသည္-
(၁) ဘုရား၌ ႐ုိေသျခင္း ရွိ၏။
(၂) တရား၌ ႐ုိေသျခင္း ရွိ၏။
(၃) သံဃာ၌ ႐ုိေသျခင္း ရွိ၏။
(၄) သီတင္းသံုးေဖာ္တို႔၌ ႐ုိေသျခင္း ရွိ၏။
(၅) ပါဠိသင္ၾကားျခင္း, အ႒ကထာသင္ၾကားျခင္း၌ လုံ႔လထုတ္၏။
(၆) ၾကားနာရျခင္း မ်ား၏။
(၇) မင္းျမတ္ သီလပ်က္ေသာ္လည္း ဒုႆီလသည္ ပရိသတ္ေဘာင္သို႔ ေရာက္ လတ္ေသာ္(သီလဝန္) အသြင္အျပင္တို႔ကို ျဖစ္ေစ၏။ ကဲ့ရဲ႕ျခင္းမွ ေၾကာက္ေသာ ေၾကာင့္ ကိုယ္မႈ၊ ႏႈတ္မႈကို ေစာင့္ေရွာက္၏။
(၈) ထို႔ျပင္ ထုိဒုႆီလရဟန္း၏ စိတ္သည္ ကမၼ႒ာန္းသို႔ ေရွး႐ႈသည္လည္း ျဖစ္၏။
(၉) ရဟန္းသာမန္သို႔ ကပ္ေရာက္၏။
(၁ဝ) မင္းျမတ္ ရဟန္းဒုႆီလသည္ မေကာင္းမႈကို ျပဳေသာ္လည္း ပုန္းလွ်ဳိး ကြယ္လွ်ဳိး က်င့္၏။
မင္းျမတ္ ဥပမာေသာ္ကား လင္ရွိေသာ မိန္းမသည္ ပုန္းကြယ္၍ လွ်ဳိ႕ဝွက္သျဖင့္ သာလွ်င္ မေကာင္းမႈကို က်င့္၏။ မင္းျမတ္ ဤအတူသာလွ်င္ ရဟန္းဒုႆီလ သည္ မေကာင္းမႈကို ျပဳေသာ္လည္း ပုန္းလွ်ဳိးကြယ္လွ်ဳိး က်င့္၏။ ရဟန္းဒုႆီလ ၏ ဤဂုဏ္ဆယ္ပါးတို႔သည္ လူဒုႆီလထက္ အထူးသျဖင့္ လြန္ကဲကုန္၏။
အဘယ္သို႔လွ်င္ ဆယ္ပါးေသာ အေၾကာင္းတို႔ျဖင့္ လြန္ကဲစြာ အလွဴကိုသုတ္သင္ ႏိုင္သနည္း။
(၁) အျပစ္ကင္းေသာ ခ်ပ္မိန္ၫိုႏွင့္တူေသာ သကၤန္းကို ေဆာင္သည္၏ အျဖစ္ ေၾကာင့္လည္း ျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ႏိုင္၏။
(၂) ဘုရားအရိယာတို႔ႏွင့္ တူစြာ ဦးျပည္းေသာ အသြင္ကို ေဆာင္ေသာေၾကာင့္ လည္း ျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ႏိုင္၏။
(၃) ရဟန္းသံဃာအေပါင္းသို႔ သက္ဝင္သည့္ အျဖစ္ေၾကာင့္လည္း ျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ ႏိုင္၏။
(၄) ဘုရားတရား သံဃာကို ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ျခင္းသို႔ ကပ္ေရာက္သည့္ အျဖစ္ေၾကာင့္လည္း ျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ႏိုင္၏။
(၅) ကမၼ႒ာန္း အလုပ္ရွိသူတို႔၏ တည္ေနရာ ေက်ာင္းကန္၌ ေနထုိင္သည့္ အျဖစ္ ေၾကာင့္လည္း ျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ႏိုင္၏။
(၆) ဘုရားသာသနာေတာ္၏ တည္တံ့ျခင္းကို လိုလား ရွာမွီးေသာေၾကာင့္လည္း ျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ႏိုင္၏။
(၇) ျမတ္ေသာ တရားကို ေဟာၾကားတတ္ေသာေၾကာင့္လည္း ျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ႏိုင္၏။
(၈) တရားလွ်င္ မွီခိုရာ လားရာ လည္းေလ်ာင္းရာရွိသည့္ အျဖစ္ေၾကာင့္လည္း ျမတ္ေသာ အလွဴကိုသုတ္သင္ႏိုင္၏။
(၉) ဘုရားသည္ အျမတ္ဆံုးဟု ဧကန္စင္စစ္ ေျဖာင့္မတ္ေသာ အယူရွိသည့္ အျဖစ္ေၾကာင့္လည္း ျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ႏိုင္၏။
(၁ဝ) (တစ္လလွ်င္ ႏွစ္ႀကိမ္ ပါရိသုဒၶိစေသာ) ဥပုသ္ကို ေဆာက္တည္ ေသာေၾကာင့္လည္းျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ႏိုင္၏။ မင္းျမတ္ ဤသို႔လွ်င္ ဤဆယ္ပါးေသာ အေၾကာင္းတို႔ျဖင့္ လြန္ကဲစြာ ျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ ႏိုင္၏။
မင္းျမတ္ ရဟန္းဒုႆီလသည္ အလြန္ အက်င့္ေဖာက္ျပန္ေသာ္လည္း ဒါယကာ တို႔၏ အလွဴကို သုတ္သင္ႏိုင္၏။
မင္းျမတ္ ဥပမာေသာ္ကား-
ေရသည္ အလြန္ ေနာက္က်ဳခြၽဲပ်စ္ေသာ္လည္း ၫြန္ေပ်ာင္းရႊံ႕ၾကမ္း ျမဴအညစ္ အေၾကးကို ပယ္ႏိုင္၏။ မင္းျမတ္ ဤအတူသာလွ်င္ ရဟန္းဒုႆီလသည္ အက်င့္
အလြန္ ေဖာက္ျပန္ေသာ္လည္း ဒါယကာတို႔၏ ျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ ႏိုင္၏။
မင္းျမတ္ ဥပမာ တစ္နည္းေသာ္ကား-
ေရေႏြးသည္ က်ဳိက္က်ဳိက္ဆူေသာ္လည္း အလွ်ံတေျပာင္ေျပာင္ ေတာက္ေလာင္ ေသာ မီးပံုႀကီးကို ၿငိမ္းေစႏိုင္၏။ မင္းျမတ္ ဤအတူသာလွ်င္ ရဟန္းဒုႆီလ သည္ အလြန္ အက်င့္ပ်က္ေသာ္လည္း ဒါယကာတို႔၏ ျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ႏိုင္၏။
မင္းျမတ္ ဥပမာ တစ္နည္းေသာ္ကား-
ေဘာဇဥ္သည္ အရသာ မရွိေသာ္လည္း ဆာေလာင္ျခင္း အားနည္းျခင္းကို ပယ္ႏိုင္၏။ မင္းျမတ္ ဤအတူသာလွ်င္ ရဟန္းဒုႆီလသည္ အက်င့္ပ်က္ေသာ္ လည္း ဒါယကာတို႔၏ ျမတ္ေသာ အလွဴကို သုတ္သင္ႏိုင္၏။
မင္းျမတ္ နတ္ထက္ နတ္ျဖစ္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားသည္ မဇၩိမနိကာယ္ ျမတ္ဟု တံဆိပ္ခတ္အပ္ေသာ ဒကၡိဏဝိဘဂၤသုတ္ ပါဠိေတာ္၌- ''သီလရွိေသာ အၾကင္ဒါယကာသည္ အလြန္ၾကည္လင္ေသာစိတ္ရွိသည္ ျဖစ္၍ မြန္ျမတ္ေသာ ကံ၏ အက်ဳိးကို ယံုၾကည္လ်က္ တရားသျဖင့္ ရအပ္ေသာ လွဴဖြယ္ကို ဒုႆီလ ရဟန္းတို႔အား ေပးလွဴ၏။ ထုိအလွဴသည္ ဒါယကာေၾကာင့္ စင္ၾကယ္၏'' ဟု ဤစကားကိုလည္း ေဟာေတာ္မူအပ္၏ဟု (မိန္႔ေတာ္မူ၏)။
အသွ်င္ဘုရားနာဂေသန အံ့ဖြယ္ရွိပါေပ၏။
အသွ်င္ဘုရားနာဂေသန မျဖစ္ဖူးျမဲ ျဖစ္ပါေပ၏။
အကြၽႏု္ပ္တို႔သည္ ထုိမွ်ေလာက္ေသာ ျပႆနာကို အသွ်င္ဘုရားအား ေမး ေလွ်ာက္ခဲ့ပါကုန္ၿပီ။ ထုိျပႆနာကို အသွ်င္ဘုရားသည္ ဥပမာတို႔ျဖင့္ လည္း ေကာင္း၊ အေၾကာင္းတို႔ျဖင့္ လည္းေကာင္း ထင္ရွားစြာ ျပေတာ္မူလ်က္ အၿမဳိက္ သုဓာဘုတ္ကဲ့သို႔ ခ်ဳိၿမိန္ေကာင္းျမတ္စြာ နာၾကားႏိုင္ေလာက္ေသာ အေျခေရာက္ ေအာင္ ျပဳေတာ္မူပါေပ၏။
အသွ်င္ဘုရား ဥပမာမည္သည္ကား စားေတာ္ကဲသည္ လည္းေကာင္း၊ စားေတာ္ ကဲ၏ တပည့္သည္ လည္းေကာင္း ထုိမွ်ေလာက္ေသာ အမဲဟင္းလ်ာကို ရ၍ အထူးထူး အျပားျပားေသာ ဟင္းအေဆာက္အဦတို႔ျဖင့္ စီရင္ခ်က္ျပဳတ္ၿပီးလွ်င္ မင္းသံုးမင္းေဆာင္ကိုျပဳ၏။ အသွ်င္ဘုရားနာဂေသန ဤအတူသာလွ်င္ အကြၽႏု္ပ္ သည္ ထုိမွ်ေလာက္ေသာ ျပႆနာကို ေမးေလွ်ာက္ခဲ့ပါကုန္ၿပီ။
ထုိျပႆနာကို အသွ်င္ဘုရားသည္ ဥပမာတို႔ျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ အေၾကာင္းတို႔ ျဖင့္ လည္းေကာင္း ထင္ရွားစြာ ျပေတာ္မူလ်က္ အၿမဳိက္သုဓာဘုတ္ကဲ့သို႔ ခ်ဳိၿမိန္ ေကာင္းျမတ္စြာ နာၾကားႏိုင္ေလာက္ေသာ အေျခေရာက္ေအာင္ ျပဳေတာ္မူပါေပ ၏ ဟု (ေလွ်ာက္၏)
ရွစ္ခုေျမာက္ ဒုႆီလပဥႇာ ၿပီး၏။
ဗုဒၶဝဂ္၊ မိလိိႏၵပဉႇာပါဠိေတာ္
