သုတၱႏၲဘာဇနီယနည္း (အက်ယ္)
၂ - က႐ုဏာ
အဘယ္သို႔လွ်င္ ရဟန္းသည္ သနားျခင္း {က႐ုဏာ} ႏွင့္ ယွဥ္ေသာ စိတ္ျဖင့္ တစ္ခုေသာ အရပ္မ်က္ႏွာကုိ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေစ၍ ေနသနည္း။
ဥပမာအားျဖင့္ မေကာင္းေသာ လက္ေျခသဏၭာန္ရွိေသာ ဆင္းရဲျခင္းသို႔ ေရာက္ေသာ ပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္ကုိ ျမင္လွ်င္ သနားၾကင္နာသကဲ့သို႔ ထို႔အတူ သတၱ၀ါအားလုံးတို႔ကုိ သနားျခင္း {က႐ုဏာ}ျဖင့္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေစ၏။
ထုိတြင္ အဘယ္သည္ သနားျခင္း {က႐ုဏာ} မည္သနည္း ?
သတၱ၀ါတို႔၌ အၾကင္သနားျခင္း {က႐ုဏာ}၊
သနားေသာ အျခင္းအရာ {က႐ုဏာယနာ}၊
သနားတတ္သည္၏ အျဖစ္ {က႐ုဏာယိတတၱ}၊
က႐ုဏာဟူေသာ၊ စိတ္၏ ဆန္႔က်င္ဘက္ တရားတို႔မွ
လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္း သေဘာ {က႐ုဏာေစေတာ၀ိမုတၱိ} သည္ ရွိ၏။
ဤသေဘာကုိ သနားျခင္း {က႐ုဏာ} ဟု ဆုိအပ္၏။
ထုိတြင္ အဘယ္သည္ {{စိတ္}} မည္သနည္း ?
အၾကင္ ဆန္းၾကယ္မႈ {စိတၱ}၊
သိမႈ သေဘာ {မန}၊
သိျခင္းသေဘာ {မာနသ}၊
အတြင္း၌ ျဖစ္ေသာသေဘာ {ဟဒယ}၊
ျဖဴစင္ေသာသေဘာ {ပ႑ရ}၊
သိမႈ ျဖစ္ရာဌာန {မနာယတန}၊
အစုိးတရ သိမႈ {မနိေႁႏၵ}၊
အထူးသိမႈ {၀ိညာဏ}၊
အထူးသိမႈ အစု {၀ိညာဏကၡႏၶာ}၊
ထုိစိတ္ အားေလ်ာ္ေသာ အထူးသိမႈ သေဘာ {တဇၨာမေနာ၀ိညာဏဓာတ္}။
ဤသေဘာကုိ စိတ္ဟု ဆုိအပ္၏။
ဤစိတ္သည္ ဤသနားျခင္း {က႐ုဏာ} ႏွင့္တကြ အျဖစ္သို႔ ေရာက္၏၊
တကြျဖစ္၏၊ ႏွီးေႏွာ၏၊ ယွဥ္၏။
ထို႔ေၾကာင့္ {{သနားျခင္း {က႐ုဏာ} ႏွင့္ ယွဥ္ေသာ စိတ္ျဖင့္}} ဟု ဆုိအပ္၏။
{{တစ္ခုေသာ အရပ္မ်က္ႏွာကုိ}} ဟူသည္ကား
အေရွ႕အရပ္မ်က္ႏွာ၊
အေနာက္အရပ္မ်က္ႏွာ၊
ေျမာက္အရပ္မ်က္ႏွာ၊
ေတာင္အရပ္မ်က္ႏွာ၊
အထက္အရပ္မ်က္ႏွာ၊
ေအာက္အရပ္မ်က္ႏွာ၊
ဖီလာအရပ္မ်က္ႏွာ၊
အေထာင့္အရပ္မ်က္ႏွာတို႔တည္း။
{{ပ်ံ႕ႏွံ႔ေစ၍}} ဟူသည္ကား က႐ုဏာစိတ္ျဖန္႔၍၊ က႐ုဏာစိတ္လႊတ္၍။
{{၀ိဟရတိ (ေန၏)}} ဟူသည္ကား ဣရိလယာပုတ္ကုိ ျဖစ္ေစ၏၊ ျဖစ္၏၊ ေစာင့္ ေရွာက္၏၊ မွ်တ၏၊ မွ်တေစ၏၊ က်င့္၏၊ ဣရိယာပုထ္တစ္ပါးျဖင့္ ဣရိယာပုတ္ တစ္ပါးကုိ ျဖတ္လ်က္ ေဆာင္၏၊
ထို႔ေၾကာင့္ {{၀ိဟရတိ (ေန၏)}} ဟု ဆုိအပ္၏။
{{ထို႔အတူ ႏွစ္ခုေျမာက္ေသာ အရပ္ကုိ}} ဟူသည္ကား တစ္ခုေသာ အရပ္ မ်က္ႏွာကုိကဲ့သို႔ ထို႔အတူ ႏွစ္ခုေျမာက္ေသာ အရပ္မ်က္ႏွာကုိ၊ ထို႔အတူ သုံးခု ေျမာက္ေသာ အရပ္မ်က္ႏွာကုိ၊ ထို႔အတူ ေလးခုေျမာက္ေသာ အရပ္မ်က္ႏွာကုိ၊ ထို႔အတူ အထက္အရပ္မ်က္ႏွာကုိ၊ ထို႔အတူ ေအာက္အရပ္မ်က္ႏွာကုိ၊ ထို႔အတူ ဖီလာ အရပ္မ်က္ႏွာကုိ၊ ထို႔အတူ အေထာင့္အရပ္မ်က္ႏွာကုိဟု (ဆုိအပ္၏။)
{{အလုံးစုံေသာ အရပ္မ်က္ႏွာ၌ သတၱ၀ါအားလုံးတို႔၌ မိမိႏွင့္ အတူျပဳ၍ သတၱ၀ါ အားလုံး ပါ၀င္ေသာ သတၱေလာကကုိ}} ဟူေသာ ဤစကားသည္ အလုံးစုံအား ျဖင့္ သတၱ၀ါအားလုံးကုိ အလုံးစုံေသာအျခင္းအရာအားျဖင့္ သတၱ၀ါအားလုံးကုိ အႂကြင္းမရွိေအာင္၊ အက်န္မရွိေအာင္ သိမ္းက်ဳံး၍ ဆုိေသာ စကားတည္း။ (ထို႔ေၾကာင့္) {{အလုံးစုံေသာ အရပ္မ်က္ႏွာတို႔၌ သတၱ၀ါအားလုံးတို႔၌ မိမိႏွင့္ အတူျပဳ၍ သတၱ၀ါ အားလုံးပါ၀င္ေသာ သတၱေလာကကုိ}} ဟု (ဆုိအပ္သတည္း)။
{{သနားျခင္း {က႐ုဏာ} ႏွင့္ ယွဥ္ေသာ စိတ္ျဖင့္}} ဟူရာ၌
အဘယ္သည္ သနားျခင္း {က႐ုဏာ} မည္သနည္း။
သတၱ၀ါတို႔၌ အၾကင္ သနားျခင္း {က႐ုဏာ}၊
သနားေသာ အျခင္းအရာ {က႐ုဏာယနာ}၊
သနားတတ္သည္၏ အျဖစ္ {က႐ုဏာယိတတၱ}၊
က႐ုဏာဟူေသာ၊ စိတ္၏ ဆန္႔က်င္ဘက္ တရားတို႔မွ
လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္း သေဘာ {က႐ုဏာေစေတာ၀ိမုတၱိ} သည္ ရွိ၏။
ဤသေဘာကုိ သနားျခင္း {က႐ုဏာ} ဟု ဆုိအပ္၏။
ထုိတြင္ အဘယ္သည္ {{စိတ္}} မည္သနည္း ?
အၾကင္ဆန္းၾကယ္မႈ {စိတၱ}၊ သိျခင္းသေဘာ {မန}၊ သိမႈ သေဘာ {မာနသ}။ပ။ ထုိစိတ္ အားေလ်ာ္ေသာ အထူးသိမႈ သေဘာ {တဇၨာမေနာ၀ိညာဏဓာတ္} သည္ ရွိ၏။ ဤသေဘာကုိ စိတ္ဟု ဆုိအပ္၏။
ဤစိတ္သည္ ဤသနားျခင္း {က႐ုဏာ} ႏွင့္တကြ အျဖစ္သို႔ ေရာက္၏၊
တကြျဖစ္၏၊ ႏွီးေႏွာ၏၊ ယွဥ္၏။
ထို႔ေၾကာင့္ {{သနားျခင္း {က႐ုဏာ} ႏွင့္ယွဥ္ေသာ စိတ္ျဖင့္}} ဟု ဆုိအပ္၏။
{{ျပန္႔ေျပာေသာ}} ဟူရာ၌ ျပန္႔ေျပာျခင္းဟူသည္ မ်ားျမတ္ျခင္းေပတည္း၊
မ်ားျမတ္ျခင္းဟူသည္ အပုိင္းအျခား မရွိျခင္းတည္း၊
အပုိင္းအျခား မရွိျခင္းဟူသည္ ရန္မရွိျခင္းတည္း၊
ရန္မရွိျခင္းဟူသည္ ေၾကာင့္ၾက မရွိျခင္းတည္း။
{{ပ်ံ႕ႏွံ႔ေစ၍}} ဟူသည္ကား က႐ုဏာစိတ္ျဖန္႔၍ က႐ုဏာစိတ္လႊတ္၍။
{{ေန၏}} ဟူသည္ကား။ပ။ ထို႔ေၾကာင့္ {{ေန၏}} ဟု ဆုိအပ္၏။
၂ - သုတၱႏၲဘာဇနီယနည္း(အက်ယ္)၊ အပၸမညာ၀ိဘဂၤၤၤ၊ ၀ိဘင္းပါဠိေတာ္။
၂ - က႐ုဏာ
အဘယ္သို႔လွ်င္ ရဟန္းသည္ သနားျခင္း {က႐ုဏာ} ႏွင့္ ယွဥ္ေသာ စိတ္ျဖင့္ တစ္ခုေသာ အရပ္မ်က္ႏွာကုိ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေစ၍ ေနသနည္း။
ဥပမာအားျဖင့္ မေကာင္းေသာ လက္ေျခသဏၭာန္ရွိေသာ ဆင္းရဲျခင္းသို႔ ေရာက္ေသာ ပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္ကုိ ျမင္လွ်င္ သနားၾကင္နာသကဲ့သို႔ ထို႔အတူ သတၱ၀ါအားလုံးတို႔ကုိ သနားျခင္း {က႐ုဏာ}ျဖင့္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေစ၏။
ထုိတြင္ အဘယ္သည္ သနားျခင္း {က႐ုဏာ} မည္သနည္း ?
သတၱ၀ါတို႔၌ အၾကင္သနားျခင္း {က႐ုဏာ}၊
သနားေသာ အျခင္းအရာ {က႐ုဏာယနာ}၊
သနားတတ္သည္၏ အျဖစ္ {က႐ုဏာယိတတၱ}၊
က႐ုဏာဟူေသာ၊ စိတ္၏ ဆန္႔က်င္ဘက္ တရားတို႔မွ
လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္း သေဘာ {က႐ုဏာေစေတာ၀ိမုတၱိ} သည္ ရွိ၏။
ဤသေဘာကုိ သနားျခင္း {က႐ုဏာ} ဟု ဆုိအပ္၏။
ထုိတြင္ အဘယ္သည္ {{စိတ္}} မည္သနည္း ?
အၾကင္ ဆန္းၾကယ္မႈ {စိတၱ}၊
သိမႈ သေဘာ {မန}၊
သိျခင္းသေဘာ {မာနသ}၊
အတြင္း၌ ျဖစ္ေသာသေဘာ {ဟဒယ}၊
ျဖဴစင္ေသာသေဘာ {ပ႑ရ}၊
သိမႈ ျဖစ္ရာဌာန {မနာယတန}၊
အစုိးတရ သိမႈ {မနိေႁႏၵ}၊
အထူးသိမႈ {၀ိညာဏ}၊
အထူးသိမႈ အစု {၀ိညာဏကၡႏၶာ}၊
ထုိစိတ္ အားေလ်ာ္ေသာ အထူးသိမႈ သေဘာ {တဇၨာမေနာ၀ိညာဏဓာတ္}။
ဤသေဘာကုိ စိတ္ဟု ဆုိအပ္၏။
ဤစိတ္သည္ ဤသနားျခင္း {က႐ုဏာ} ႏွင့္တကြ အျဖစ္သို႔ ေရာက္၏၊
တကြျဖစ္၏၊ ႏွီးေႏွာ၏၊ ယွဥ္၏။
ထို႔ေၾကာင့္ {{သနားျခင္း {က႐ုဏာ} ႏွင့္ ယွဥ္ေသာ စိတ္ျဖင့္}} ဟု ဆုိအပ္၏။
{{တစ္ခုေသာ အရပ္မ်က္ႏွာကုိ}} ဟူသည္ကား
အေရွ႕အရပ္မ်က္ႏွာ၊
အေနာက္အရပ္မ်က္ႏွာ၊
ေျမာက္အရပ္မ်က္ႏွာ၊
ေတာင္အရပ္မ်က္ႏွာ၊
အထက္အရပ္မ်က္ႏွာ၊
ေအာက္အရပ္မ်က္ႏွာ၊
ဖီလာအရပ္မ်က္ႏွာ၊
အေထာင့္အရပ္မ်က္ႏွာတို႔တည္း။
{{ပ်ံ႕ႏွံ႔ေစ၍}} ဟူသည္ကား က႐ုဏာစိတ္ျဖန္႔၍၊ က႐ုဏာစိတ္လႊတ္၍။
{{၀ိဟရတိ (ေန၏)}} ဟူသည္ကား ဣရိလယာပုတ္ကုိ ျဖစ္ေစ၏၊ ျဖစ္၏၊ ေစာင့္ ေရွာက္၏၊ မွ်တ၏၊ မွ်တေစ၏၊ က်င့္၏၊ ဣရိယာပုထ္တစ္ပါးျဖင့္ ဣရိယာပုတ္ တစ္ပါးကုိ ျဖတ္လ်က္ ေဆာင္၏၊
ထို႔ေၾကာင့္ {{၀ိဟရတိ (ေန၏)}} ဟု ဆုိအပ္၏။
{{ထို႔အတူ ႏွစ္ခုေျမာက္ေသာ အရပ္ကုိ}} ဟူသည္ကား တစ္ခုေသာ အရပ္ မ်က္ႏွာကုိကဲ့သို႔ ထို႔အတူ ႏွစ္ခုေျမာက္ေသာ အရပ္မ်က္ႏွာကုိ၊ ထို႔အတူ သုံးခု ေျမာက္ေသာ အရပ္မ်က္ႏွာကုိ၊ ထို႔အတူ ေလးခုေျမာက္ေသာ အရပ္မ်က္ႏွာကုိ၊ ထို႔အတူ အထက္အရပ္မ်က္ႏွာကုိ၊ ထို႔အတူ ေအာက္အရပ္မ်က္ႏွာကုိ၊ ထို႔အတူ ဖီလာ အရပ္မ်က္ႏွာကုိ၊ ထို႔အတူ အေထာင့္အရပ္မ်က္ႏွာကုိဟု (ဆုိအပ္၏။)
{{အလုံးစုံေသာ အရပ္မ်က္ႏွာ၌ သတၱ၀ါအားလုံးတို႔၌ မိမိႏွင့္ အတူျပဳ၍ သတၱ၀ါ အားလုံး ပါ၀င္ေသာ သတၱေလာကကုိ}} ဟူေသာ ဤစကားသည္ အလုံးစုံအား ျဖင့္ သတၱ၀ါအားလုံးကုိ အလုံးစုံေသာအျခင္းအရာအားျဖင့္ သတၱ၀ါအားလုံးကုိ အႂကြင္းမရွိေအာင္၊ အက်န္မရွိေအာင္ သိမ္းက်ဳံး၍ ဆုိေသာ စကားတည္း။ (ထို႔ေၾကာင့္) {{အလုံးစုံေသာ အရပ္မ်က္ႏွာတို႔၌ သတၱ၀ါအားလုံးတို႔၌ မိမိႏွင့္ အတူျပဳ၍ သတၱ၀ါ အားလုံးပါ၀င္ေသာ သတၱေလာကကုိ}} ဟု (ဆုိအပ္သတည္း)။
{{သနားျခင္း {က႐ုဏာ} ႏွင့္ ယွဥ္ေသာ စိတ္ျဖင့္}} ဟူရာ၌
အဘယ္သည္ သနားျခင္း {က႐ုဏာ} မည္သနည္း။
သတၱ၀ါတို႔၌ အၾကင္ သနားျခင္း {က႐ုဏာ}၊
သနားေသာ အျခင္းအရာ {က႐ုဏာယနာ}၊
သနားတတ္သည္၏ အျဖစ္ {က႐ုဏာယိတတၱ}၊
က႐ုဏာဟူေသာ၊ စိတ္၏ ဆန္႔က်င္ဘက္ တရားတို႔မွ
လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္း သေဘာ {က႐ုဏာေစေတာ၀ိမုတၱိ} သည္ ရွိ၏။
ဤသေဘာကုိ သနားျခင္း {က႐ုဏာ} ဟု ဆုိအပ္၏။
ထုိတြင္ အဘယ္သည္ {{စိတ္}} မည္သနည္း ?
အၾကင္ဆန္းၾကယ္မႈ {စိတၱ}၊ သိျခင္းသေဘာ {မန}၊ သိမႈ သေဘာ {မာနသ}။ပ။ ထုိစိတ္ အားေလ်ာ္ေသာ အထူးသိမႈ သေဘာ {တဇၨာမေနာ၀ိညာဏဓာတ္} သည္ ရွိ၏။ ဤသေဘာကုိ စိတ္ဟု ဆုိအပ္၏။
ဤစိတ္သည္ ဤသနားျခင္း {က႐ုဏာ} ႏွင့္တကြ အျဖစ္သို႔ ေရာက္၏၊
တကြျဖစ္၏၊ ႏွီးေႏွာ၏၊ ယွဥ္၏။
ထို႔ေၾကာင့္ {{သနားျခင္း {က႐ုဏာ} ႏွင့္ယွဥ္ေသာ စိတ္ျဖင့္}} ဟု ဆုိအပ္၏။
{{ျပန္႔ေျပာေသာ}} ဟူရာ၌ ျပန္႔ေျပာျခင္းဟူသည္ မ်ားျမတ္ျခင္းေပတည္း၊
မ်ားျမတ္ျခင္းဟူသည္ အပုိင္းအျခား မရွိျခင္းတည္း၊
အပုိင္းအျခား မရွိျခင္းဟူသည္ ရန္မရွိျခင္းတည္း၊
ရန္မရွိျခင္းဟူသည္ ေၾကာင့္ၾက မရွိျခင္းတည္း။
{{ပ်ံ႕ႏွံ႔ေစ၍}} ဟူသည္ကား က႐ုဏာစိတ္ျဖန္႔၍ က႐ုဏာစိတ္လႊတ္၍။
{{ေန၏}} ဟူသည္ကား။ပ။ ထို႔ေၾကာင့္ {{ေန၏}} ဟု ဆုိအပ္၏။
၂ - သုတၱႏၲဘာဇနီယနည္း(အက်ယ္)၊ အပၸမညာ၀ိဘဂၤၤၤ၊ ၀ိဘင္းပါဠိေတာ္။
